Zanim przejdziemy do konkretnych platform trzeba wspomnieć o niezwykle ważnym dla serwisów zdecentralizowanych projekcie **Fediwersum** (ang. Fediverse). Nazwa powstała ze zlepienia słów **federacja** i **uniwersum**. Celem projektu jest stworzenie rozległej sieci serwerów, które poprzez implementację tych samych protokołów komunikacyjnych mogłyby bez przeszkód wymieniaćpomiędzy sobąinformacje.
W skład Fediwersum wchodząróżnego rodzaju platformy (m.in. mikroblogowe, społecznościowe, wideo). Posiadając konto na platformnie wchodzącej w skład Fediwersum możemy bez problemu obserwować użytkowników innych platform czy np. używać naszego konta na platformie mikroblogowej aby komentować filmy na platformie wideo. Dzięki temu Fediwersum rozwiązuje problem tożsamości i nie wymusza na nas tworzenia osobnych kont na każdej z tych platform. Dla odpowiedniego porównania wyobraźmy sobie sytuację, w której mamy możliwość użycianaszego konta Facebookowego do skomentowania filmu na YouTube lub konta Twitterowego do śledzenia znajomego na Facebooku. W sieci Fediwersum takie interakcje są możliwe bo wszystkie platformy sięze sobądogadują.
Na poniższej liście platform zaznaczymy te, które wchodząw skład Fediwersum.
Mastodon to platforma mikroblogowa zbliżona do Twittera lecz oparta na otwartej sieci serwerów. Każdy serwer rządzi sięswoimi własnymi prawami czego manifestacjąjest regulamin serwera opisujący rzeczy, które nie są mile widziane przez administratorów. Często są to społeczności tematyczne skupione wokół wspólnych zainteresowań użytkowników lub regionalne łączące użytkowników z tego samego regionu.
Pleroma to kolejna alternatywa dla Twittera. Zawiera w sobie funkcjonalnośćMastodona, do których durzuca kilka dodatkowych tj. reakcje w postaci emoticon. Podobnie jak Mastodon Pleroma komunikuje sięza pomocątego samego protokołu co Mastodon (ActivityPub) tym samym serwery używające Pleromy mogąswobodnie komunikowaćsięrównieżz serwerami Mastodona tworząc wspólnie jednądużą sieć.
Misskey to wywodząca sięz Japonii platforma mikroblogowa. Z unikatowych funkcji jakie ma do zaoferowania Misskey, w odróżnienia od Mastodona czy Plermony, można wymieć funkcjędysku do przechowywania plików użytkownika, kalendarz, gry czy bardzo elastyczny interfejs użytkownika, który możemy dostosowaćdo swoich upodobań.
Projekt Diaspora został powołany do życia w 2010 przez grupkę znajomych mających wspólny cel - zbudowanie serwisu społecznościowego, który oddałby kontrole z powrotem w ręce użytkowników. Obecnie Diaspora cieszy siędużąi stabilnągrupąużytkowników. Wiele osób dołączyło do Diaspory w poszukiwaniu alternatyw dla platform tworzonych przez duże korporacje.
Diaspora posiada możliwość grupowania znajomych (aspekty) i udostępnienia treści tylko wybranym grupom. Oprócz tego znajdziemy tam również możliwość tworzenia ankiet, tagowanie treści, powiadomienia o urodzinach, dwu-etapową autoryzację czy wsparcie dla składni Markdown.
Friendica celuje w bycie platformą dla każdego. Osoby przybywające z innych platform powinny tutaj czućsię jak w domu, odnajdując funkcjonalności znane z innych serwisów. Ze względu na niskie zużycie zasobów Friendica jest często wybierana przez administratorów serwerów. Jest dobrze zintegrowana z pozostałączęściąFediwersum przez co jej użytkownicy mogąz łatwością śledzić znajomych zamieszkujących inne usługo Fediwersum.
WriteFreely to platforma do publikowania treści, przeznaczona dla blogerów lub osób, które lubiąwyrażaćswoje myśli w postaci dłuższych tekstów. WriteFreely skupia się na łatwości tworzenia tekstów oraz ich czytelności. Oprócz tekstu wspiera także publikacje zdjęć, treści wideo oraz składnię Markdown. Treści publikowane przez WriteFreely mogębyćz łatwością śledzone czy komentowane przez innych użytkowników sieci Fediwersum.
W odróżnieniu od platform scentralizowanych PeerTube nie postrzega swoich użytkowników jako produktu, który można śledzić i pokazywaćreklamy. Celem PeerTube'a jest stworzenie sieci powiązanych ze sobą platform przechowujących pliki wideo dając użytkownikom możliwość wybóru takiej platformy, która spełnia ich wymagania dotyczące zasad korzystania z serwisu oraz cenzury. Nie znajdziecie tutaj algorytmów rekomendujących kolejne filmy do obejrzenia czy konieczności oddawania komuś praw autorskich do naszych filmów. Strumieniowanie filmów odbywa sięza pomocąsieci peer-to-peer (p2p) czyli użytkownicy oglądający materiały wideo automatycznie pomagają w transferze danych do pozostałych użytkowników chcących obejrzećten film.
Pixelfeed to platforma do hostingu zdjęć z nowoczesnym interfejsem użytkownika. Z funkcjonalości jakie oferuje ta platforma można wymienić: tworzenie kolekcji, edytor metadanych, wyłączanie komentarzy, pętle wideo, dwu-etapowa autoryzacja, stories, śledzenie tagów.
Funkwhale to platforma pozwalająca ma słuchanie oraz udostępnianie muzyki w sieci zdecentralizowanej. Aplikacja została tak zaprojektowana aby być nie tylko serwerem i odtwarzaczem muzyki, ale też miejscem skupiającym społeczność i pozwalającym odkrywać muzykę. Funkcjonalność wieloryba to: radia, playlisty, ulubione oraz rekomendowane utwory.
* Lista serwerów: [https://network.funkwhale.audio/dashboards/](https://network.funkwhale.audio/dashboards/d/overview/funkwhale-network-overview?orgId=1&refresh=2h)
Lemmy do platforma podobna to takich serwisów jak Reddit, Wykop czy Hacker News łączącą w sobie funkcjęagregatora linków oraz portalu społecznościowego skupiającego użytkowników wokół tworzonych przez nich podserwisów tematycznych. Zdecentralizowanym atutem tej platformy jest możliwość śledzenia również treści, zamieszanych na różnych serwerach.
Agregator treści i platforma mikroblogowa wzorowana na Reddicie. Użytkownicy mogą tworzyć i moderować własne magazyny (społeczności tematyczne). Portal podzielony jest na dwa główne segmenty - "Stronę główną" zawierającą linki i dłuższe artykuły oraz "Wpisy", które są odpowiednikiem wykopowego mikrobloga.
Mobilizon to platforma promujący nadchodzące wydarzenia będąca świetnąalternatywądo serwisów tj. meetup.com. Mobilizon umożliwia teżtworzenie wielu tożsamości w ramach jednego konta, aby można było łatwo odzielić np. imprezy rodzinne od eventów służbowych.
XMPP to otwarty i rozszerzalny protokół komunikacyjny stworzony na potrzeby komunikatorów internetowych. Został zapoczątkowany w 1999 roku pod nazwąJabber a w pełni ustandaryzowany w 2011 roku jakoXMPP. Od tego czasu powstało już bardzo wiele komunikatorów oraz serwerów operujących na protokole XMPP. Oprócz znanej wszystkim listy kontaktów oraz rozmów tekstowych XMPP oferuje również czaty grupowe, rozmowy głosowe, rozmowy wideo, przesyłanie plików czy szyfrowanie. Zasadędziałania XMPP można porównaćdo poczty elekronicznej gdzie wiele niezależnych serwerów komunikuje siępomiędzy sobą. XMPP można teżwykorzystać do komunikacji wewnętrznej (np. w firmie) ponieważ sprawdza siędoskonale nawet w odciętych od internetu sieciach prywatnych.
* Strona projektu: [xmpp.org](https://xmpp.org/)
* Aplikacje mobilne (i nie tylko): [xmpp.org/software/clients/](https://xmpp.org/software/clients/)
* Lista serwerów: [list.jabber.at](https://list.jabber.at/)
### Delta chat
Delta chat to komunikator, który do przesyłania wiadomości wykorzystuje zdecentralizowaną już sieć serwerów poczty elektronicznej. Można go porównaćdo specjalnego klienta poczty (wykorzystującego opcje natychmiastowego dostarczania wiadomości), który jest w stanie wykrywać specjalnie oznaczone wiadomości email i wyświetlaćje w postaci czatu. Możemy rozmawiać również z osobami nie używającymi Delta chatu, wówczas zobaczą oni nasze wiadomości jako zwykłe emaile, na które mogąodpowiedzieć. Jednak jeżeli obie strony używają do komunikacji Delta chatu, wówczas wiadomości sąautomatycznie szyfrowane i tylko odbiora oraz nadawaca potrafiąje odszyfrować.
Element to komunikator porozumiewający sięza pomocą otwartego protokołu [Matrix](https://matrix.org/), nad którego rozwojem czuwa organizacja non-profit - Matrix.org Foundation. Wspiera szyfrowanie od końca do końca (ang. end-to-end encryption), grupy, współdzielenie plików, rozmowy audio oraz wideo.
Wysyłaj wiadomości, nie metadane - to oficjalny slogan komunikatora Session, skupionego na prywatności. Session wspiera szyfrowanie od końca do końca (ang. end-to-end encryption), czaty grupowe, wiadomości głosowe oraz załączniki. Aby założyć własne konto nie potrzebujemy emaila czy numeru telefonu, dzięki czemu użytkownicy mogą pozostać całkowicie anonimowi. Wysyłane wiadomości przechodzą przez wewnętrzna sieć anonimizującą co sprawia, że nie można zlokalizować nadawcy.
