Manual section III.B finished

help/manual-LaTeX/en/snap-manual.tex

@@ -80,7 +80,7 @@ Most command blocks have that brick shape, but some, like the \code{repeat} bloc
 
 \section{Sprites and Parallelism}
 
-Just below the stage is the ``new sprite'' button \inlinepic{../common/btn-new-sprite}. Click the button to add a new sprite to the stage. The new sprite will appear in a random position on the stage, facing in a random direction, with a random color.
+Just below the stage is the ``new sprite'' button~\inlinepic{../common/btn-new-sprite}. Click the button to add a new sprite to the stage. The new sprite will appear in a random position on the stage, facing in a random direction, with a random color.
 
 Each sprite has its own scripts. To see the scripts for a particular sprite in the scripting area, click on the picture of that sprite in the \emph{sprite corral} in the bottom right corner of the window. Try putting one of the following scripts in each sprite's scripting area:\nopagebreak
 
@@ -95,7 +95,7 @@ Each sprite has its own scripts. To see the scripts for a particular sprite in t
 \end{minipage}
 \end{figure}
 
-When you click the green flag \inlinepic{../common/btn-start}, you should see one sprite rotate while the other moves back and forth. This experiment illustrates the way different scripts can run in parallel. The turning and the moving happen together. Parallelism can be seen with multiple scripts of a single sprite also. Try this example:\nopagebreak
+When you click the green flag~\inlinepic{../common/btn-start}, you should see one sprite rotate while the other moves back and forth. This experiment illustrates the way different scripts can run in parallel. The turning and the moving happen together. Parallelism can be seen with multiple scripts of a single sprite also. Try this example:\nopagebreak
 
 \begin{figure}[H]
 \begin{minipage}{0.5\textwidth}
@@ -108,11 +108,11 @@ When you click the green flag \inlinepic{../common/btn-start}, you should see on
 \end{minipage}
 \end{figure}
 
-When you press the space key, the sprite should turn forever in a circle, because the \code{move} and \code{turn} blocks are run in parallel. (To stop the program, click the red stop sign \inlinepic{../common/btn-stop} at the right end of the tool bar.)
+When you press the space key, the sprite should turn forever in a circle, because the \code{move} and \code{turn} blocks are run in parallel. (To stop the program, click the red stop sign~\inlinepic{../common/btn-stop} at the right end of the tool bar.)
 
 \subsection{Costumes and Sounds}
 
-To change the appearance of a sprite, import a new \emph{costume} for it. There are three ways to do this. First, select the desired sprite in the sprite corral. Then, one way is to click on the file icon \inlinepic{../common/btn-file} in the tool bar, then choose the ``\code{Costumes\ldots}'' menu item. You will see a list of costumes from the public media library, and can choose one. The second way, for a costume stored on your own computer, is too click on the file icon and choose the ``\code{Import\ldots}'' menu item. You can then select a file in any picture format (PNG, JPEG, etc.) supported by your browser. The third way is quicker if the file you want is visible on the desktop: Just drag the file onto the \Snap{} window. In any of these cases, the scripting area will be replaced by something like this:\nopagebreak
+To change the appearance of a sprite, import a new \emph{costume} for it. There are three ways to do this. First, select the desired sprite in the sprite corral. Then, one way is to click on the file icon~\inlinepic{../common/btn-file} in the tool bar, then choose the ``\code{Costumes\ldots}'' menu item. You will see a list of costumes from the public media library, and can choose one. The second way, for a costume stored on your own computer, is too click on the file icon and choose the ``\code{Import\ldots}'' menu item. You can then select a file in any picture format (PNG, JPEG, etc.) supported by your browser. The third way is quicker if the file you want is visible on the desktop: Just drag the file onto the \Snap{} window. In any of these cases, the scripting area will be replaced by something like this:\nopagebreak
 
 \bigpic{scripting-area-with-additional-costume}
 
@@ -225,7 +225,7 @@ If, while working on a project, you want to omit temporarily some commands in a
 
 \bigpic{predicates-and-conditional-evaluation-3}
 
-Sometimes you want to take the same action whether some condition is true or false, but with a different input value. For this purpose you can use the \emph{reporter} \code{if} block:\footnote{\onehalfspacing If you don't see it in the Control palette, click on the File button \inlinepic{../common/btn-file} in the Tool Bar and choose ``Import tools.''}\nopagebreak
+Sometimes you want to take the same action whether some condition is true or false, but with a different input value. For this purpose you can use the \emph{reporter} \code{if} block:\footnote{\onehalfspacing If you don't see it in the Control palette, click on the File button~\inlinepic{../common/btn-file} in the Tool Bar and choose ``Import tools.''}\nopagebreak
 
 \bigpic{predicates-and-conditional-evaluation-4}
 
@@ -318,7 +318,7 @@ There are two different ways to save a project (or a media file such as a costum
 
 The second way to save a project on your computer requires two steps, but it doesn't have the limitations of localstore (\TODO{rename}). Projects saved in this second way are normal files on your computer and can be shared with friends, can be opened in any browser, and have no size limitation.
 
-From the file menu \inlinepic{../common/btn-file}, choose ``Export project\ldots'' The entire \Snap{} window will disappear, replaced by a screenful of what looks like gibberish. Don't panic! This is what's supposed to happen. You are looking at your project, in a notation called XML. The main reason it looks like gibberish is that it includes an encoding of the pictures and other media in the project. If you look through the XML, the actual scripts of the project are pretty readable, although they don't look like \Snap{} blocks. \Snap{} has opened a new browser tab for this XML text; the actual \Snap{} window is still there, hiding in its original tab.
+From the file menu~\inlinepic{../common/btn-file}, choose ``Export project\ldots'' The entire \Snap{} window will disappear, replaced by a screenful of what looks like gibberish. Don't panic! This is what's supposed to happen. You are looking at your project, in a notation called XML. The main reason it looks like gibberish is that it includes an encoding of the pictures and other media in the project. If you look through the XML, the actual scripts of the project are pretty readable, although they don't look like \Snap{} blocks. \Snap{} has opened a new browser tab for this XML text; the actual \Snap{} window is still there, hiding in its original tab.
 
 But the point of this XML text isn't for you to read. Once you're looking at that tab, use your browser's Save command (in its File menu, or usually with a shortcut of command-S (Mac) or control-S (everything else). You can choose a filename for it, and it'll be saved in your usual Downloads folder. You can then close that tab and return to the \Snap{} tab.
 
@@ -411,13 +411,58 @@ You can now drag the orange variable down into the script, then click okay:\nopa
 
 \bigpic{dragging-block-input}
 
-Your block now appears in the Motion palette with an input box:
+Your block now appears in the Motion palette with an input box:\nopagebreak
 
 \bigpic{square-block}
 
 You can draw any size square by entering the length of its side in the box and running the block as usual, by clicking it or by putting it in a script.
 
 \section{Recursion}
+
+Since the new custom block appears in its palette as soon as you \emph{start} editing it, you can write recursive blocks (blocks that call themselves) by dragging the block into its own definition:\nopagebreak
+
+\begin{figure}[H]
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]{tree-block-script}\\
+\begin{minipage}{0.5\textwidth}
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]%
+	{tree-block-inside-script}
+\end{minipage}%
+\begin{minipage}{0.5\textwidth}
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]{../common/tree}
+\end{minipage}%
+\end{figure}
+
+If recursion is new to you, here are a few brief hints: It's crucial that the recursion have a \emph{base case}, that is, some small(est) case that the block can handle without using recursion. In this example, it's the case $\code{depth}=0$, for which the block does nothing at all, because of the enclosing \code{if}. Without a base case, the recursion would run forever, calling itself over and over.
+
+Don't try to trace the exact sequence of steps that the computer follows in a recursive program. Instead, imagine that inside the computer there are many small people, and if Theresa is drawing a tree of size~100, depth~6, she hires Tom to make a tree of size~70, depth~5, and later hires Theo to make another tree of size~70, depth~5. Tom in turn hires Tammy and Tallulah, and so on. Each little person has his or her own local variables \code{size} and \code{depth}, each with different values.
+
+You can also write recursive reporters, like this block to compute the factorial function:\nopagebreak
+
+\begin{figure}[H]
+\begin{minipage}{0.5\textwidth}
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]{factorial-block-script}
+\end{minipage}%
+\begin{minipage}{0.5\textwidth}
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]%
+	{factorial-5-with-result}
+\end{minipage}%
+\end{figure}
+
+Note the use of the \code{report} block. When a reporter block uses this block, the reporter finishes its work and reports the value given; any further blocks in the script are not evaluated. Thus, the \code{if else} block in the script above could have been just an \code{if}, with the second \code{report} block below it instead of inside it, and the result would be the same, because when the first \code{report} is seen in the base case, that finishes the block invocation, and the second \code{report} is ignored. There is also a \code{stop this block} block that has a similar purpose, ending the block invocation early, for command blocks. (By contrast, the \code{stop this script} block stops not only the current block invocation, but also the entire top-level script that called it.)
+
+Here's a slightly more compact way to write the factorial function:\nopagebreak
+
+\bigpic{concise-factorial-block-script}
+
+(If you don't see the reporter-\code{if} block in the Control palette, click the file button~\inlinepic{../common/btn-file} in the tool bar and choose ``\code{Import tools}.'')
+
+For more on recursion, see \textit{Thinking Recursively} by Eric Roberts. (The original edition is ISBN~978--0471816522; a more recent \textit{Thinking Recursively in Java} is ISBN~978--0471701460.)
+
 \section{Block Libraries}
 \chapter{First Class Lists}
 \section{The list Block}

help/manual-LaTeX/pl/snap-podrecznik.tex

@@ -28,7 +28,7 @@ Mieliśmy ogromne szczęście do mentorów. Jens zdobył dużo doświadczenia pr
 
 Brian zdobywał szlify w~MIT oraz Stanford Artificial Intelligence Labs\footnote{Laboratorium sztucznej inteligencji na Uniwersytecie Stanforda --- przyp. tłum.}, gdzie uczył się pod okiem Johna McCarthy'ego, twórcy Lispa, oraz Geralda~J. Suss\-mana i~Guya Steele'a, twórców języka Scheme. Zdobywał również wiedzę od wielu innych wybitnych informatyków, w~tym autorów najlepszej książki z zakresu informatyki --- \emph{Struktury i~interpretacji programów komputerowych}: Hala Abelsona, Geralda~J. Suss\-mana i~Julie Suss\-man.
 
-\textbf{\emph{Za starych dobrych czasów mawialiśmy w~MIT Logo Lab: ,,Język Logo to Lisp w przebraniu BASIC-a''. Dziś, ze swoimi pierwszoklasowymi procedurami, zasięgami leksykalnymi~i pierwszoklasowymi kontynuacjami, \Snap{} jest jak Scheme w~przebraniu Scratcha.}}
+\textbf{\emph{Za starych dobrych czasów mawialiśmy w~MIT Logo Lab: ,,Język Logo to Lisp braniu BASIC-a''. Dziś, ze swoimi pierwszoklasowymi procedurami, zasięgami leksykalnymi~i pierwszoklasowymi kontynuacjami, \Snap{} jest jak Scheme w~przebraniu Scratcha.}}
 
 Szczęśliwym zrządzeniem losu, poprzez forum Scratch Advanced Topics, poznaliśmy wspaniałą grupę błyskotliwych uczniów gimnazjów~(!\@) i liceów. Kilku z nich wniosło swój wkład w~kod \Snap{a}: Kartik Chandra, Nathan Dinsmore, Connor Hudson i~Ian Reynolds. Ponadto wielu zgłosiło pomysły i~raporty błędów podczas testowania wersji alfa. Wśród studentów Uniwersytetu Kalifornijskiego w~Berkeley, którzy przyczynili się do rozwoju kodu, znajdują się Michael Ball, Achal Dave, Kyle Hotchkiss, Ivan Motyashov i~Yuan Yuan. Wymienianie wszystkich tłumaczy zajęłoby zbyt wiele miejsca, ale można ich odnaleźć w~okienku ,,O \Snap{}\ldots'' dostępnym w~programie.
 
@@ -54,7 +54,7 @@ W~tym rozdziale poznamy kilka cech języka \Snap{} odziedziczonych po Scratchu;
 
 \Snap{} jest językiem programowania --- notacją, przy pomocy której możemy powiedzieć komputerowi, co ma zrobić. Jednak w~odróżnieniu od większości innych, \Snap{} jest językiem wizualnym; programując w~nim, zamiast posługiwać się klawiaturą, używamy metody ,,przeciągnij i~upuść'', dobrze znanej użytkownikom komputerów.
 
-Uruchom teraz środowisko \Snap{}. Powinieneś zobaczyć ekran podzielony na kilka obszarów:\footnote{\onehalfspacing Pierwsze uruchomienie \Snap{a} prawdopodobnie spowoduje wyświetlenie angielskiej wersji programu; aby przełączyć się na język polski, należy kliknąć menu ,,Ustawienia'' \inlinepic{../common/btn-settings} na pasku narzędzi, a~następnie użyć polecenia ,,Language\ldots'' (,,Język\ldots'') --- przyp. tłum.}\nopagebreak
+Uruchom teraz środowisko \Snap{}. Powinieneś zobaczyć ekran podzielony na kilka obszarów:\footnote{\onehalfspacing Pierwsze uruchomienie \Snap{a} prawdopodobnie spowoduje wyświetlenie angielskiej wersji programu; aby przełączyć się na język polski, należy kliknąć menu ,,Ustawienia''~\inlinepic{../common/btn-settings} na pasku narzędzi, a~następnie użyć polecenia ,,Language\ldots'' (,,Język\ldots'') --- przyp. tłum.}\nopagebreak
 
 \begin{center}
 \def\svgwidth{\textwidth}
@@ -88,7 +88,7 @@ Większość bloków komend ma kształt klocków, lecz niektóre, jak \code{powt
 
 \section{Duszki i~współbieżność}
 
-Tuż pod sceną znajduje się przycisk ,,nowy duszek'' \inlinepic{../common/btn-new-sprite}. Kliknięcie go spowoduje dodanie nowego duszka do sceny. Pojawi się on w~losowym miejscu na scenie, skierowany w~losową stronę i~zabarwiony na losowy kolor.
+Tuż pod sceną znajduje się przycisk ,,nowy duszek''~\inlinepic{../common/btn-new-sprite}. Kliknięcie go spowoduje dodanie nowego duszka do sceny. Pojawi się on w~losowym miejscu na scenie, skierowany w~losową stronę i~zabarwiony na losowy kolor.
 
 Każdy duszek ma swoje własne skrypty. Aby wyświetlić w~obszarze skryptów te należące do konkretnego duszka, należy kliknąć na jego obrazku w~\emph{zagrodzie duszków}, znajdującej się w~prawym dolnym rogu okna. Spróbuj umieścić następujące skrypty w~obszarze skryptów --- po jednym dla każdego duszka:\nopagebreak
 
@@ -103,7 +103,7 @@ Każdy duszek ma swoje własne skrypty. Aby wyświetlić w~obszarze skryptów te
 \end{minipage}
 \end{figure}
 
-Kiedy klikniemy zieloną flagę \inlinepic{../common/btn-start}, powinniśmy zobaczyć jak jeden duszek się obraca, podczas gdy drugi porusza się w~tę i~z~powrotem. Ten eksperyment pokazuje, jak różne skrypty mogą być wykonywane jednocześnie (\emph{współbieżnie}). Obracanie się dookoła i~ruch po linii prostej zachodzą jednocześnie. Współbieżność zachodzi również w~przypadku wielu skryptów należących do tego samego duszka. Spróbujmy tego przykładu:\nopagebreak
+Kiedy klikniemy zieloną flagę~\inlinepic{../common/btn-start}, powinniśmy zobaczyć jak jeden duszek się obraca, podczas gdy drugi porusza się w~tę i~z~powrotem. Ten eksperyment pokazuje, jak różne skrypty mogą być wykonywane jednocześnie (\emph{współbieżnie}). Obracanie się dookoła i~ruch po linii prostej zachodzą jednocześnie. Współbieżność zachodzi również w~przypadku wielu skryptów należących do tego samego duszka. Spróbujmy tego przykładu:\nopagebreak
 
 \begin{figure}[H]
 \begin{minipage}{0.5\textwidth}
@@ -116,11 +116,11 @@ Kiedy klikniemy zieloną flagę \inlinepic{../common/btn-start}, powinniśmy zob
 \end{minipage}
 \end{figure}
 
-Po naciśnięciu spacji duszek powinien zacząć bez końca chodzić w kółko, ponieważ bloki \code{przesuń} i \code{obróć} są wykonywane współbieżnie. (Aby przerwać program, kliknij czerwony czerwony znak ,,stop'' \inlinepic{../common/btn-stop} na prawym brzegu paska narzędzi).
+Po naciśnięciu spacji duszek powinien zacząć bez końca chodzić w kółko, ponieważ bloki \code{przesuń} i \code{obróć} są wykonywane współbieżnie. (Aby przerwać program, kliknij czerwony czerwony znak ,,stop''~\inlinepic{../common/btn-stop} na prawym brzegu paska narzędzi).
 
 \subsection{Kostiumy i~dźwięki}
 
-Aby zmienić wygląd duszka, należy zaimportować dla niego nowy \emph{kostium}. Są na to trzy sposoby. Najpierw trzeba wybrać duszka z~zagrody. Następnie, w~pierwszej metodzie, klikamy na ikonie pliku \inlinepic{../common/btn-file} na pasku narzędzi, a~następnie wybieramy polecenie ,,\code{Kostiumy\ldots}''. Ukaże się lista kostiumów z~publicznej biblioteki multimediów, spośród których możemy dokonać wyboru. Drugą metodą jest wybór pliku ze swojego własnego komputera. Należy w~tym celu kliknąć ikonę pliku, a~następnie polecenie ,,\code{Importuj\ldots}''. Można wtedy wybrać plik obrazu w~dowolnym formacie (PNG, JPEG itd.) obsługiwanym przez przeglądarkę. Trzeci sposób jest szybszy jeśli plik, którego chcemy użyć, jest widoczny na pulpicie: po prostu przeciągnij go do okna \Snap{a}. W~każdym z~tych przypadków obszar skryptów zacznie wyglądać mniej więcej tak:\nopagebreak
+Aby zmienić wygląd duszka, należy zaimportować dla niego nowy \emph{kostium}. Są na to trzy sposoby. Najpierw trzeba wybrać duszka z~zagrody. Następnie, w~pierwszej metodzie, klikamy na ikonie pliku~\inlinepic{../common/btn-file} na pasku narzędzi, a~następnie wybieramy polecenie ,,\code{Kostiumy\ldots}''. Ukaże się lista kostiumów z~publicznej biblioteki multimediów, spośród których możemy dokonać wyboru. Drugą metodą jest wybór pliku ze swojego własnego komputera. Należy w~tym celu kliknąć ikonę pliku, a~następnie polecenie ,,\code{Importuj\ldots}''. Można wtedy wybrać plik obrazu w~dowolnym formacie (PNG, JPEG itd.) obsługiwanym przez przeglądarkę. Trzeci sposób jest szybszy jeśli plik, którego chcemy użyć, jest widoczny na pulpicie: po prostu przeciągnij go do okna \Snap{a}. W~każdym z~tych przypadków obszar skryptów zacznie wyglądać mniej więcej tak:\nopagebreak
 
 \bigpic{obszar-skryptow-z-dodatkowym-kostiumem}
 
@@ -234,7 +234,7 @@ Jeśli pracując nad projektem, będziemy chcieli tymczasowo pominąć niektóre
 
 \bigpic{predykaty-i-obliczenia-warunkowe-3}
 
-Czasami potrzeba wykonać tę samą czynność bez względu na to, czy jakiś warunek zachodzi czy nie, za to z~różnymi parametrami dla obu tych przypadków. Można do tego użyć bloku \emph{funkcji} \code{if}:\footnote{\onehalfspacing Jeśli nie widzisz go w~palecie ,,Kontrola'', kliknij przycisk ,,Plik'' \inlinepic{../common/btn-file} na pasku narzędzi i~wybierz polecenie ,,Importuj narzędzia''.}\footnote{Niestety, podobnie jak pozostałe dodatkowe narzędzia i~biblioteki bloków, blok \code{if --- then --- else} posiada wyłącznie angielską nazwę, bez względu na nasze ustawienia języka. Oznacza ona ,,jeżeli --- to --- w~przeciwnym razie'' --- przyp. tłum.}\nopagebreak
+Czasami potrzeba wykonać tę samą czynność bez względu na to, czy jakiś warunek zachodzi czy nie, za to z~różnymi parametrami dla obu tych przypadków. Można do tego użyć bloku \emph{funkcji} \code{if}:\footnote{\onehalfspacing Jeśli nie widzisz go w~palecie ,,Kontrola'', kliknij przycisk ,,Plik''~\inlinepic{../common/btn-file} na pasku narzędzi i~wybierz polecenie ,,Importuj narzędzia''.}\footnote{Niestety, podobnie jak pozostałe dodatkowe narzędzia i~biblioteki bloków, funkcja \code{if --- then --- else} posiada wyłącznie angielską nazwę, bez względu na nasze ustawienia języka. Oznacza ona ,,jeżeli --- to --- w~przeciwnym razie'' --- przyp. tłum.}\nopagebreak
 
 \bigpic{predykaty-i-obliczenia-warunkowe-4}
 
@@ -327,7 +327,7 @@ Istnieją dwa różne sposoby na zapisanie projektu lub pliku multimedialnego (n
 
 Drugi sposób na zapisanie projektu na komputerze ma dwa etapy, ale nie ma ograniczeń związanych z~użyciem localstore (\TODO{zmień nazwę}). Projekty zapisane w~ten sposób są zwykłymi plikami na dysku komputera i~można je wysłać do znajomych oraz otworzyć w~dowolnej przeglądarce. Ponadto ich rozmiar nie jest ograniczony.
 
-Z~menu ,,Plik'' \inlinepic{../common/btn-file} wybieramy ,,Eksportuj projekt\ldots''. Okno \Snap{a} zniknie i~zostanie zastąpione przez ekran wypełniony ,,krzakami''. Bez paniki! Tak ma być. To, co widzimy, to zapis projektu w~notacji zwanej XML. Głównym powodem, dla którego wygląda on jak stek bzdur, jest to, że zawiera on zakodowane obrazki i~inne multimedia zawarte w~projekcie. Jeśli się dobrze wpatrzymy, same skrypty są jako tako czytelne, choć nie wyglądają jak bloki \Snap{a}. Przeglądarka otworzyła dla tekstu XML nową kartę; okno \Snap{a} jest wciąż otwarte, ukryte pod spodem.
+Z~menu ,,Plik''~\inlinepic{../common/btn-file} wybieramy ,,Eksportuj projekt\ldots''. Okno \Snap{a} zniknie i~zostanie zastąpione przez ekran wypełniony ,,krzakami''. Bez paniki! Tak ma być. To, co widzimy, to zapis projektu w~notacji zwanej XML. Głównym powodem, dla którego wygląda on jak stek bzdur, jest to, że zawiera on zakodowane obrazki i~inne multimedia zawarte w~projekcie. Jeśli się dobrze wpatrzymy, same skrypty są jako tako czytelne, choć nie wyglądają jak bloki \Snap{a}. Przeglądarka otworzyła dla tekstu XML nową kartę; okno \Snap{a} jest wciąż otwarte, ukryte pod spodem.
 
 Jednak tekst XML nie jest po to, abyśmy go czytali. Kiedy już mamy otwartą tę kartę, możemy użyć polecenia ,,Zapisz'' w~przeglądarce. Można je uruchomić z~poziomu menu przeglądarki lub przy pomocy skrótu klawiszowego --- zazwyczaj Command-S (Mac) lub Ctrl-S (wszędzie indziej). Wybieramy nazwę dla pliku, a~przeglądarka zapisze go w~folderze ,,Pobrane''\footnote{lub w~innym miejscu, które wskażemy w~oknie zapisu --- przyp. tłum.}. Na koniec zamykamy kartę z~plikiem XML i~wracamy do środowiska \Snap{}.
 
@@ -420,13 +420,56 @@ Teraz już możemy przeciągnąć pomarańczowy owal zmiennej do skryptu, a~nast
 
 \bigpic{przeciaganie-parametru-bloku}
 
-Nasz blok wraz z~polem parametru jest teraz widoczny na palecie ,,Ruch'':
+Nasz blok wraz z~polem parametru jest teraz widoczny na palecie ,,Ruch'':\nopagebreak
 
 \bigpic{blok-kwadrat}
 
 Możemy narysować kwadrat dowolnego rozmiaru wpisując długość boku w~polu parametru i~uruchamiając blok jak zazwyczaj, poprzez kliknięcie na nim lub umieszczenie go w~skrypcie.
 
-\section{Recursion}
+\section{Rekurencja}
+
+Ponieważ nowy blok pojawił się na palecie, kiedy tylko \emph{zaczęliśmy} go tworzyć, możemy programować bloki rekurencyjne --- czyli takie, które wywołują same siebie. W tym celu należy przeciągnąć blok do jego własnej definicji:\nopagebreak
+
+\begin{figure}[H]
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]{skrypt-bloku-drzewo}\\
+\begin{minipage}{0.5\textwidth}
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]{blok-drzewo-w-skrypcie}
+\end{minipage}%
+\begin{minipage}{0.5\textwidth}
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]{../common/tree}
+\end{minipage}%
+\end{figure}
+
+Jeśli rekurencja jest dla Ciebie czymś nowym, oto kilka wskazówek: Kluczowym składnikiem rekurencji jest \emph{przypadek bazowy}, a~więc jakiś minimalny problem, który nasz blok może rozwiązać od razu, bez wywoływania samego siebie. W~naszym przykładzie jest to przypadek $\code{głębokość}=0$, w~którym blok nie robi zupełnie nic, co gwarantuje instrukcja \code{if}, obejmująca w~całości jego treść. Bez przypadku bazowego blok rekurencyjny wykonywałaby się w~nieskończoność\footnote{Mówiąc ściśle: dopóki nie zabraknie pamięci, bowiem każde zagnieżdżone wywołanie bloku rekurencyjnego zużywa jej odrobinę, zwalniając ją dopiero po zakończeniu wykonywania, co w~tym przypadku nigdy by nie nastąpiło. W~przeciwieństwie do wielu innych języków programowania, \Snap{} jest jednak na tyle powolny, że prawdopodobnie trudno by było doczekać się wyczerpania pamięci bez zauważenia wcześniej, że coś jest nie tak --- przyp. tłum.}, wywołując w~kółko sam siebie.
+
+Staraj się nie myśleć o~tym, jaką dokładnie sekwencję kroków wykonuje komputer przy uruchamianiu programu rekurencyjnego. Zamiast tego wyobraź sobie, że wewnątrz komputera żyje mnóstwo małych ludzików. Jeśli jedna z~nich --- nazwijmy ją Dorota --- rysuje drzewo o~rozmiarze 100 i~głębokości 6, musi zatrudnić Dominika, aby zrobił drzewo o~rozmiarze 70 i~głębokości 5, a~następnie Darka do zrobienia kolejnego drzewa o~rozmiarze 70 i~głębokości 5. Dominik z~kolei zatrudnia Dagmarę oraz Darię i~tak dalej. Każdy z~ludzików ma swoje własne zmienne lokalne --- \code{rozmiar} oraz \code{głębokość} --- i~każda z~nich ma swoją własną wartość, potencjalnie inną od zmiennych innych ludzików.
+
+Możesz również tworzyć funkcje rekurencyjne, takie jak na przykład ten blok obliczający silnię:\nopagebreak
+
+\begin{figure}[H]
+\begin{minipage}{0.5\textwidth}
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]{skrypt-bloku-silnia}
+\end{minipage}%
+\begin{minipage}{0.5\textwidth}
+\centering
+\includegraphics[scale=\defaultGraphicsScale]{silnia-5-z-rezultatem}
+\end{minipage}%
+\end{figure}
+
+Skupmy się chwilowo na sposobie użycia bloku \code{zwróć}. Kiedy funkcja używa tego bloku, kończy ona swą pracę i~zwraca zadaną wartość; żadne inne bloki w~jej skrypcie nie będą już wykonane. Dlatego też blok \code{jeżeli --- to --- w~przeciwnym razie} z~powyższego skryptu mógłby być po prostu blokiem \code{jeżeli}; wówczas drugi z~bloków \code{zwróć} znajdowałby się pod nim, a~nie wewnątrz niego. Działanie funkcji pozostałoby takie samo, ponieważ w~momencie gdy pierwszy blok \code{zwróć} zostałby wykonany w~przypadku bazowym, działanie funkcji zostałoby zakończone, a~drugi blok \code{zwróć} zostałby zignorowany. Istnieje również komenda \code{zatrzymaj ten blok}, która także kończy wykonywanie aktualnego bloku, a~której używamy do przerywania działania bloków niczego nie zwracających, czyli komend. W~przeciwieństwie do niej blok \code{zatrzymaj ten skrypt} przerywa nie tylko obecne wywołanie bloku, ale cały wywołujący go skrypt, aż do najwyższego poziomu.
+
+A oto nieco bardziej zwięzły sposób na zapis funkcji silni:\nopagebreak
+
+\bigpic{skrypt-bloku-zwiezla-silnia}
+
+(Jeśli nie widzisz bloku funkcji \code{if} na palecie ,,Kontrola'', kliknij przycisk ,,Plik''~\inlinepic{../common/btn-file} na pasku narzędzi i wybierz ,,\code{Importuj narzędzia}''.)
+
+Pragnących dowiedzieć się więcej na temat rekursji odsyłamy do książek Erica Robertsa \textit{Thinking Recursively} (ISBN~978-0471816522) oraz nieco bardziej aktualnej \textit{Thinking Recursively in Java} (ISBN~978-0471701460).
+
 \section{Block Libraries}
 \chapter{First Class Lists}
 \section{The list Block}